Artykuły | Co do zasady

W poprzednich artykułach naszego cyklu zastanawialiśmy się, czy dane mogą być przedmiotem prawa własności i czy mogą podlegać ochronie jako któreś ze znanych kategorii praw na dobrach niematerialnych. Dziś odpowiemy na pytanie, czy i kiedy dane mogą uzyskać ochronę jako tajemnica przedsiębiorstwa. Najpierw jednak trzeba wyjaśnić, czym jest tajemnica przedsiębiorstwa i jaką ochronę daje taka kwalifikacja.

Miniony rok zakończył się serią kar pieniężnych wymierzonych przez Prezesa UODO. Pokazują one, jak istotna jest dbałość o bezpieczeństwo danych osobowych. I jak kosztowne może okazać się jej niezachowanie.

Dopełnieniem naszych dotychczasowych rozważań o cywilnoprawnym statusie danych powinna być analiza możliwości wykorzystywania danych na potrzeby tworzenia zabezpieczeń w obrocie gospodarczym. Zwiększająca się ekonomiczna wartość danych prowokuje poszukiwania skutecznych sposobów ustanawiania zabezpieczeń na tych aktywach.

Jak Brexit wpłynie na transgraniczne postępowania upadłościowe i restrukturyzacyjne z udziałem Wielkiej Brytanii? Czy orzeczenia wydane przez sąd upadłościowy w Wielkiej Brytanii nadal będą mogły zostać uznane w Polsce?

Odbiór oraz transport odpadów komunalnych stanowi przedmiot wielu zamówień typu in-house w Polsce. Przepis art. 67 ust. 1 pkt 12 p.z.p. stanowi jedną z możliwych podstaw udzielenia takiego zamówienia, nakładając na zamawiającego obowiązek spełnienia trzech przesłanek. Jednak czy na pewno tylko trzech? Problem ten pojawił się w sprawie, w której Krajowa Izba Odwoławcza odpowiedziała na pytanie, czy zamawiający musi spełnić również inne, pozaustawowe przesłanki, aby móc prawidłowo udzielić zamówienia z wolnej ręki.

Naturalnym rozwinięciem rozważań o prawnym statusie danych jest również pytanie o to, czy dane mogą być dziedziczone. To nie jest już problem teoretyczny. Dane mają coraz większą wartość i kluczowa staje się odpowiedź na pytanie, czy stanowią one składnik majątku osoby zmarłej, który może zostać przejęty przez spadkobierców.

7 grudnia 2020 r. Rada UE przyjęła decyzję i rozporządzenie ustanawiające globalny system sankcji za naruszenia praw człowieka. Na jego podstawie UE będzie mogła nakładać sankcje na osoby, podmioty i organy, które biorą udział lub są odpowiedzialne za poważne pogwałcenia i naruszenia praw człowieka na całym świecie – niezależnie od tego, w którym miejscu na świecie dojdzie do takich działań. Unijni przedsiębiorcy aktywni na rynku globalnym powinni jak najszybciej dostosować wewnętrzne systemy zgodności i uwzględnić kwestie praw człowieka przy projektowaniu swoich łańcuchów dostaw.

Sąd Najwyższy podjął ostatnio ważną uchwałę określającą zasady biegu terminu przedawnienia po odroczeniu płatności (przedłużeniu przez wierzyciela terminu zapłaty). W świetle podjętej uchwały, jeśli doszło do odroczenia płatności, przedawnienie rozpoczyna ponownie bieg z upływem nowego terminu płatności. Wyrażony przez Sąd Najwyższy pogląd pozwala zatem na rozłożenie spłaty długu na raty wraz z odroczeniem terminu wymagalności, a co za tym idzie – przesunięciem początku biegu terminu przedawnienia.

Wykonawcy, wyceniając ryczałtowo składane w postępowaniu oferty, mogą dowolnie określać wartość poszczególnych części zamówienia. Dla zamawiającego istotna jest jedynie globalna wartość zamówienia, a nie wyceny poszczególnych jego części. Za każdym jednak razem wykonawca musi zweryfikować treść dokumentacji postępowania i sprawdzić, czy zamawiający nie przewidział w tym zakresie pewnych ograniczeń. Wskazówki te wypływają z wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 20 października 2020 r. (KIO 2101/20).

Poszukując inspiracji dla docelowego ukształtowania statusu prawnego danych, warto przyjrzeć się bliżej temu, jak ukształtowane zostało prawo do danych osobowych. W szczególności należy się zastanowić, czy mamy w tym przypadku do czynienia z prawem majątkowym oraz czy aktualne uregulowanie prawa do danych osobowych odpowiada realiom oraz potrzebom.

W grudniu 2020 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Ilias Papageorgiou przeciwko Grecji , stwierdzając, że przypisanie kierowcy odpowiedzialności cywilnej za spowodowanie wypadku samochodowego pod wpływem alkoholu, mimo wcześniejszego jego uniewinnienia, nie naruszyło zasady domniemania niewinności. Sprawa stanowi okazję do dyskusji nad wpływem wyniku postępowań karnych na odpowiedzialność odszkodowawczą osób prowadzących pojazdy pod wpływem alkoholu.

Każda sprawa wniesiona w trybie Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę wymaga ustalenia miejsca zwykłego pobytu dziecka. Pojęcie miejsca zwykłego pobytu ma zatem kluczowe znaczenie dla funkcjonowania samej Konwencji. Pomimo to nie zostało ono zdefiniowane ani w Konwencji, ani w rozporządzeniu Bruksela II bis mającym zastosowanie w stosunkach między państwami członkowskimi UE.