Artykuły | Co do zasady

Od 30 czerwca 2022 r. ani zawezwanie do próby ugodowej, ani wszczęcie mediacji nie będzie już skutkować przerwaniem biegu przedawnienia roszczeń. Będzie dochodzić jedynie do zawieszenia tego terminu na czas trwania postępowania. Czy to koniec prostych metod ucieczki przed przedawnieniem? I czy ustawodawca dobrze przemyślał konsekwencje zawieszenia terminów, które w obecnym stanie prawnym upływają najczęściej z końcem roku kalendarzowego?

W 2021 r. nastąpił rekordowy wzrost hurtowych cen energii (w Polsce o prawie 100%) oraz cen za uprawnienia do emisji w ramach systemu EU ETS (o około 105% w stosunku do 2020 r.). Dodatkowo gwałtowny wzrost cen rynkowych gazu (w Polsce o 470% w stosunku do roku 2020) sprawił, że w Europie powszechne stało się zjawisko ubóstwa energetycznego. Unia Europejska przedstawiła zestaw narzędzi tymczasowo łagodzących skutki wzrostu cen energii. Jednak wydarzenia ostatnich miesięcy, a w szczególności pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę pokazały, że priorytetem UE – obok zielonej transformacji – powinno stać się uniezależnienie od rosyjskich paliw kopalnych.

W maju pojawił się rządowy projekt ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów ze statków (druk nr 2223). Nowa ustawa implementuje do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/883 z 17 kwietnia 2019 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków, a przepisy w niej zawarte mają dostosować polskie porty do wymagań rynku globalnego i lokalnego.

Sąd Najwyższy przyjmuje, że głównym celem karania dłużnika (i ewentualnych jego popleczników) za zachowania udaremniające lub uszczuplające zaspokojenie wierzyciela winna być ochrona indywidualnych interesów majątkowych wierzyciela. Osoby prowadzące sprawy majątkowe dłużnika powinny więc na równi z nim ponosić solidarną odpowiedzialność odszkodowawczą wobec wierzyciela.

Co może zrobić wykonawca zamówienia publicznego, jeśli waloryzacja umowna nie pozwoli urealnić wysokości wynagrodzenia umownego albo w umowie nie przewidziano  klauzul waloryzacyjnych? Czy zmiana umowy w takim przypadku to obowiązek czy uprawnienie zamawiającego?

Prawo dewizowe już od wielu lat nie podlega zmianom. O zezwoleniach dewizowych, choć tak rzadko już wymaganych, i obowiązkach sprawozdawczych należy ciągle jednak pamiętać. Obrót dewizowy jest w znacznym stopniu swobodny, nie oznacza to jednak całkowitej jego liberalizacji i braku monitorowania przez Narodowy Bank Polski.

Ustawa o lasach z 28 września 1991 r. w istotny sposób ingeruje w obrót gruntami leśnymi. Pojawia się zatem pytanie, w przypadku jakich czynności prawnych powodujących przeniesienie własności gruntów leśnych Skarbowi Państwa przysługują uprawnienia pozwalające na nabycie tych gruntów.

Od 1 czerwca obowiązuje nowe rozporządzenie Komisji Europejskiej określające zasady stosowania unijnych reguł konkurencji do współpracy dostawców i odbiorców, w tym zwłaszcza do dystrybucji. Niektóre możliwe zasady współpracy mogą zostać uznane za zakazane, mimo że wcześniej były dozwolone. Inne zostały tym wyłączeniem objęte, co oznacza, że obecnie są dozwolone. Niektóre zmiany można uznać za rewolucyjne.

W dniu 18 maja 2022 r. udostępniono projekt nowelizacji przepisów związanych z procedurami wydawania zezwoleń inwestycyjnych. Zmiany zaprezentowane w projekcie ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (nr UD375 w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów) mają usprawnić procedury inwestycyjne, w tym przede wszystkim procedury wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Wzmożony wzrost zainteresowania przedsiębiorców morską energetyką wiatrową sprawia, że regulacje prawne w tym zakresie stanowią przedmiot zainteresowania legislatora, który stara się poprawić ich jakość. Najnowsze zmiany mają zapewnić bezpieczeństwo podczas budowy i eksploatacji morskich farm wiatrowych.

W praktyce niejednokrotnie bywa, że wierzyciel stosunku cywilnoprawnego jest jednocześnie pokrzywdzony działaniem swojego dłużnika, które może być kwalifikowane jako przestępstwo. W takich przypadkach poza dochodzeniem swoich roszczeń w drodze procesu cywilnego może on też podjąć działania przeciwko dłużnikowi w procesie karnym.

Stosunkowo często przedmiotem zajęcia w postępowaniach zabezpieczających lub egzekucyjnych są udziały dłużników w spółkach kapitałowych. Dłużnik po zajęciu udziału nie traci jednak statusu wspólnika w spółce kapitałowej, a wierzyciel względem spółki nadal pozostaje osobą trzecią. Dłużnik może więc nadal wykonywać prawa korporacyjne z zajętych udziałów lub akcji, utrudniając wierzycielowi zaspokojenie się z tych praw. Dlatego warto pamiętać o możliwości zaskarżenia uchwał spółki oraz ustanowienia zarządcy udziałów lub akcji zajętych w ramach postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego.